TTIP van de ijsberg: handelsverdrag EU-VS

Het artikel 'Hoeveel macht krijgen bedrijven’ over TTIP, CETA, TISA… in de Consumentengids van april 2017 heeft mij er toe aangezet om mijn lidmaatschap van de Consumentenbond zo spoedig mogelijk te beëindigen. Het was de laatste druppel, want met het (mede door Greenpeace bepaalde) uitgangspunt van de Consumentenbond (CB) dat producenten van kernenergie tot de vervuilers behoren was de emmer al tot de rand gevuld. Kernenergie heeft zich natuurlijk al decennialang bewezen als schone energiebron, getuige de verwaarloosbare uitstoot van CO2. De energiemix (zonder kernenergie) die Greenpeace en de CB voorstaan moet zich wat dat betreft nog wel eventjes bewijzen, kijk maar naar het resultaat van jarenlange investeringen door Duitsland in die Energiewende. De uitstoot van CO2 is daar niet verminderd -sterker nog- door het versneld uitfaseren van kernenergie neemt die uitstoot alleen maar toe. Gesloten kerncentrales worden slechts op papier door windenergie of zonnepanelen vervangen en in werkelijkheid door steenkool- of gasgestookte centrales: anti-kernenergie is pro-fossiel en dus anti-consument.

De CB beoogt met het op een aantal punten misleidende artikel 'Hoeveel macht krijgen bedrijven’ de consument gedegen te informeren over handelsverdragen maar bereikt in mijn ogen het tegenovergestelde. In het artikel wordt ingegaan op de beruchte investeerder-staatsarbitrage-clausules ISDS en ICS, ontworpen om bescherming te bieden aan investeerders die zaken doen in landen met een minder goed ontwikkeld rechtssysteem. Deze clausules zijn opgenomen in TTIP en CETA en daarom kunnen wij in de EU volgens de CB met 'fikse claims van Amerikaanse en Canadese investeerders te maken krijgen’. Deze vrees gaat voorbij aan het gegeven dat er tot nu toe nauwelijks een arbitragezaak is aangespannen door Amerikaanse investeerders tegen een EU-lid en dat investeerders meestal bedragen uitgekeerd krijgen die veel lager zijn dan zij hadden geclaimd. Maar vaak komt het niet eens tot arbitrage want geregeld wordt een zaak geschikt: ik denk dus inderdaad dat 'het zo’n vaart niet zal lopen.’

De CB lijkt de schijn te wekken dat de belastingbetaler automatisch slachtoffer wordt van ISDS/ICS arbitragezaken zoals bijvoorbeeld van het vermelde Vattenfall vs. Duitsland, waarin eerstgenoemde kernenergieproducent claimt verlies te lijden naar aanleiding van het besluit van de Duitse overheid om na de kernramp in Fukushima atoomstroom versneld uit te faseren. Er is nog helemaal geen uitspraak gedaan in deze zaak maar de CB gaat er gezien die hierboven geschetste vooringenomen houding tegenover kernenergie kennelijk vanuit dat Vattenfall onterecht in het gelijk gesteld gaat worden en dat de belastingbetaler gaat bloeden. De realiteit dat de Duitse belastingbetaler al jaren aan het bloeden is om die Energiewende gestalte te geven en dat gesloten kerncentrales worden vervangen door steenkool- of gasgestookte centrales gaat aan de CB volledig voorbij. Er kan zelfs gesteld worden dat Vattenfall opkomt voor de belangen van de Duitse consument: anti-kernenergie is pro-fossiel en dus anti-consument.

Saillant is natuurlijk de fout die in het artikel staat: '…tot nu toe hebben Amerikaanse investeerders nog nooit een zaak verloren.’ Dit klopt niet, in 2010 zag Chemtura (een Amerikaans pesticiden-producent) onder NAFTA alle claims tegen de Canadese staat verworpen. Amerikaans investeerder Philip Morris -een bekende tabaksgigant met het hoofdkwartier in Zwitserland- klaagde Uruguay aan onder voorwaarden vastgelegd in een bilateraal handelsverdrag met Zwitserland. Al die claims zijn in 2016 verworpen en Philip Morris mocht opdraaien voor de arbitragekosten.

In de kantlijn op pagina 60 staat: 'Wat wil de consumentenbond?’, met als één van de antwoorden: 'ISDS en ICS moeten uit de handelsovereenkomsten verdwijnen.’ De CB gaat er vanuit dat EU-leden een goed ontwikkeld rechtssysteem hebben en dat daarom dergelijke clausules in de EU overbodig zijn en alleen in 'verdragen landen waar het rechtssysteem corrupt is’ nodig zijn. De CB kan dat wel stellen maar zo makkelijk gaat dat niet. Als de EU collectief ISDS/ICS clausules afwijst zal er over talloze bilaterale handelsovereenkomsten opnieuw onderhandeld moeten gaan worden. Landen met een minder goede staat van dienst op het gebied van rechtspraak zullen die clausules dan waarschijnlijk ook verwijderd willen zien en klachten van investeerders in het vervolg laten indienen bij politiek gemotiveerde nationale rechtbanken. De vraag is of consumenten wereldwijd daarbij gebaat zullen zijn.

De CB wil ook 'een verdrag dat zich richt op tastbare voordelen, zoals het goedkoper maken van producten op de eigen markt…’ Het streven naar tastbare voordelen en goedkoper maken van producten is natuurlijk nobel maar wordt door de CB zelf tegengegaan (ook pag. 60) door er bijvoorbeeld vanuit te gaan dat genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s) slechts verkocht mogen worden als dit op het etiket staat. Een standpunt waar bijvoorbeeld ook Greenpeace zich op baseert. Het vermelden van het feit dat er bij de totstandkoming van een product gebruik is gemaakt van ggo’s doet bij de consument het vermoeden rijzen dat dit onveilig zou kunnen zijn wat natuurlijk niet zo is: het bewijs voor de veiligheid van ggo’s is overweldigend, getuige bijvoorbeeld de vele miljoenen maaltijden die in de VS sinds de introductie van ggo’s zijn geconsumeerd. Ggo’s bieden daarnaast ook 'tastbare voordelen’ voor de consument, zoals bijvoorbeeld een appel die niet bruin wordt (Arctic Apple) die in Noord Amerika binnenkort verkrijgbaar is. Ook bijvoorbeeld de AquAdvantage zalm, die sneller groeit en daarmee goedkoper is dan een wilde of regulier gekweekte variant. Op een etiket zouden natuurlijk ook die 'tastbare voordelen' vermeld kunnen worden maar de CB gaat er wellicht vanuit dat ggo’s überhaupt geen voordelen te bieden hebben.

Het is duidelijk dat de CB wat betreft belangrijke zaken als handelsverdragen, energie en voedsel(veiligheid) geen benul heeft van de belangen van de consument. Ook laat de CB zien dat de zo geprezen onafhankelijkheid in het gedrang komt door zich te laten informeren door organisaties die zich niet laten leiden door het belang van de consument in het algemeen en zich beroepen op valse uitgangspunten.

in reactie op de uitgebreide brief van dhr Ledderhof.

Hoeveel rampen met kernenergie moeten er nog gebeuren voor mensen gaan inzien dat atoomenergie absoluut geen oplossing is. Zolang wij geen adequate manier hebben om de afvalstoffen van een kerncentrale onschadelijk te maken zullen we deze op een veilige manier op moeten slaan. Voor vele duizenden jaren. Daar niemand kan weten hoe de wereld er over pakweg duizend jaar uitziet is dit totaal onmogelijk. Rampen zullen in de toekomst dan ook onvermijdelijk zijn. Bedrijven, gedreven door winstbejag en korte termijn rendement voor hun aandeelhouders sluiten hun ogen bewust voor deze enorme risico's die het kernafval veroorzaakt voor honderden, zoniet duizenden generaties in de toekomst. Je ogen hiervoor sluiten om nu voor een kleine groep aandeelhouders rendement te genereren is in mijn ogen ronduit misdadig. Nog riskanter is het om dmv TTIP de wil van regeringen om hier paal en perk aan te stellen, onmogelijk te maken omdat de claims die deze multinationals dan in mogen dienen, overheden zullen dwingen om toch met deze waanzin mee te doen. De macht van democratische overheden wordt dan ingeperkt door multinationals, behalve als deze overheden de claims wel kunnen betalen. De enige winnaars zullen dan de aandeelhouders van deze kortzichtige bedrijven zijn. Of ze maken winst door zeer milieuriskante handelingen, waarbij ieder levend wezen er schade van ondervind, of ze krijgen dividend uitgekeerd vanuit de talrijke claims die ze indienen. Een win-win scenario voor een zeer beperkte groep. Oftewel, de gewone man betaald de extreem rijken om zuinig om te springen met ons aller aarde. In mijn ogen ligt bij deze groep juist een grote verantwoordelijkheid. Maar nee, kijk maar naar de nieuwe Amerikaanse president. Global warming bestaat volgens hem niet, is slecht een linkse hobby om te voorkomen dat de superrijken zich verder kunnen verrijken. De toekomst zal hem zeker niet vergeten. Let wel, er is absoluut geen reserve planeet voor ons beschikbaar. In mijn ogen een zeer ongewenste en gevaarlijke situatie, typerend hiervoor is ook de achterkamertjes besluitvorming waarin een zeer beperkte groep de details van TTIP invult. Tenminste, mij is niets gevraagd en objectieve informatie over de consequenties van dergelijke handelsverdragen is ook nauwelijks te verkrijgen. De gewone man wordt hier bewust onwetend gehouden en alleen daarom al zouden we ons met hand en tand hier tegen moeten verzetten. De Consumentenbond komt hier wel voor op en wordt dan ook door mensen die financieel baat hebben bij, onder andere de levensgevaarlijke atoomcentrales, belachelijk gemaakt. Dit alles is ooit begonnen met de Boston teaparty waar rechtse, extreem rijke graaiers besloten dat het gewone volk met alle middelen buiten dit soort besluiten moet worden gehouden. Dit alles om weer terug te gaan naar situatie als in de middeleeuwen, waar de rijken alle macht hadden, dit willen ze tegen elke prijs weer terug.

Miljarden worden uitgegeven om dit voor elkaar te krijgen zodat een kleine groep weer beslissingen kunnen nemen voor hun eigen voordeel, ongeacht of dit desastreus uitpakt voor de wereld in het geheel. Dat democratisch gekozen regeringen hier anders over denken wordt door dit soort handelsverdragen zorgvuldig ondermijnt. Men hoort heel veel over de zogenaamde voordelen van deze verdragen, tegenstanders en verkondigers van de nadelen worden belachelijk gemaakt.

Gewoon volksmennerij op globale schaal. Walgelijk gewoon. Het zal dan ook niet lang duren voor mijn stelling hier op dit forum belachelijk zal worden gemaakt. Waarschijnlijk door bangmakerij of door bagatalisering van de door mij genoemde risico's