Drink jij al duurzame koffie?

Mijn hele jeugd ben ik opgegroeid op de koffieplantage in Suriname. Meer dan 250 jaar werd daar toen Arabica koffie geteeld. In de winkel heette het Popokai koffie. Popokai is Sranang tongo voor het Nederlandse woord papegaai. Van de arbeidsomstandigheden weet ik te zeggen dat al die plantages in de 17e en 18e eeuw met de hand zijn aangelegd door de tot slaaf gemaakten uit Afrika. Een areaal zo groot als de Noordoost en Flevo Polder tesamen hebben ze ontbost en met de hand uitgegraven, trenzen, dwarstrekkers, slootjes, dijken en bedden. De slavenregisters staan sinds deze maand helemaal online en kan je per plantage lezen wie die mensen waren. Dit eerste deel, het aanleggen door slaven, vinden we nu al vreselijk, maar er is nog een tweede deel dat vreselijk is. Na de afschaffing van de slavernij in 1863 komen de plantages economisch in de problemen en de een na de andere verdwijnt. Minister president Colijn heft in de jaren '20 nog de armen omhoog in de Eerste Kamer of er iemand is die nog een oplossing weet voor het noodlijdende Suriname. Tegen die tijd is bijna 80% van het areaal dat door de slaven met de hand was uitgegraven weer aan moeder natuur teruggeven en werd het tot heden overwoekerd door het oerwoud. Dat is het tweede erge, al het levenswerk van generaties slaven is in feite in de kliko gegooid. 

Ja, er waren na de Tweede Wereldoorlog spuitmachientjes voor op je rug waarmee gespoten werd in de plantages. Er zaten chemicaliën in als dildrin en aldrin. Dat was in de jaren '60 nog, daarna zijn die middelen verboden. Maar het spuiten werd in de citrus gedaan, niet in de koffiebomen. Die stonden in de schaduw onder de koffiemama bomen en was er daardoor weinig overige onkruid begroeiïng. Suriname had oorspronkelijk ook een cacaocultuur, maar die is tussen 1895 en 1930 in Suriname nagenoeg helemaal ter ziele gegaan aan de krullotenziekte. Dat liet de armen van premier Colijn omhoog gaan in wanhoop. Pas na 1925 ontdekt iemand dat het door een schimmel kwam. Na de Tweede Wereldoorlog wordt er met Marshallhulp weer cacao geplant op de plantages. De boompjes werden eerst voorgekweekt op een pepinière. Maar toen waren de overgebleven plantages al op grote schaal overgegaan op citrus, cacao is een bijkomstig ding gebleven. Dus dat verhaal dat er in de koffie chemische bestrijdingsmiddelen werden gebruikt kan ik niet bevestigen. Wel citrus en cacao. Het kan ook zijn dat Arabica koffie dat in Suriname niet nodig had, terwijl andere soorten koffie in Brazilië misschien wel. De plantages in Suriname hadden toen geen contact met de plantages in Brazilië, het is een afstand van hier tot Moskou zonder dat er een weg is. Ik lees op Wikipedia dat Arabica koffie in 1690 eerst uit Jemen naar Java werd gebracht en van daaruit in 1708 naar Hortus Botanicus in Amsterdam en in 1718 van Amsterdam uit naar Suriname en van daaruit naar Frans Guyana van waaruit het over Brazilië is verspreid en later het Caraïbisch gebied. Op de foto's op wikipedia zie je grote velden, maar in Suriname stonden alle koffiebomen in de schaduw onder grote koffiemamabomen.

Er waren in Suriname na 1863 wel kleine boeren uit India en Nederlands Indië, maar die teelden geen koffie. Dat gebeurde allemaal op de grote plantages van 300 tot 700 hektare in bezit van een Europese familie met Javanen en Hindoestanen als arbeidskrachten. Die verdienden in de jaren '60 18 gulden Surinaams per week oftewel 36 gulden Nederlands, omgerekend 155 gulden per maand. Die mensen woonden op kampongs, houten woningen met zinken golfplaten in blokken van circa 5 woningen en dronken regenwater. Als je gewend bent om Surinaams regenwater te drinken, dan vind je Nederlands kraanwater daarna niet om te drinken. Naarmate steeds meer plantages opgeheven werden gingen die Javanen en Hindostanen op kleine kostgrondjes wonen en hun eigen groente kweken. Die werden de kleinlandbouwers genoemd. De Afrikaanse mensen, de nakomelingen van de slaven, deden dat niet, die gingen liever in de stad wonen en hadden industriële beroepen. Al die mensen zijn nu de bijna de hele bevolking van Suriname, de Europeanen zijn er weggegaan op enkelingen na. Het waren er in 1975 ongeveer 450000 en die kregen toen een land 4,5 keer zo groot als Nederland in bezit en mochten het zelf besturen. Lijkt me geen slechte deal voor de koffieplukkers. Probleem is dat het hun niet lukt om zelf een koffiecultuur op te zetten. In Suriname zijn er geen koffieplukkers meer die het slecht hebben want behalve op plantage Peperpot wordt er geen koffie meer geteeld. 

Nee.
We hebben in ons land idioot veel keurmerken.
Het zijn er zoveel, dat ik me er aan ga ergeren.
Ook die instanties die de keurmerken opdringen kosten geld.
Hoeveel betalen we in het jaar aan dit soort stempeltjes op producten?
 

Wauw, wat bijzonder om te lezen allemaal, @Jan! Die foto is ook prachtig. 

Ja, ik koop in de regel koffie met keurmerk. Hoewel er inderdaad uit onderzoek wel eens blijkt dat de keurmerken niet 100%betrouwbaar zijn, vertrouw ik wel op de intenties achter deze organisaties en hun bijdrage aan een doelstelling voor betere lokale omstandigheden (sociaal en vergoeding).

Ik koop de petjes met het keurmerk Hema, beste koop door de consumentenbond. Zit ik sowieso goed.